هر خاطره ای در معرض انواع اشتباهات و خطاها است تا حدی که برخی می گویند حافظه بلندمدت یک نوع خطای ذهنی یا حتی هذیان است! برداشت و ادراک ما از دنیا بسیار محدود است و مغز فقط چیزهایی را به خاطر می آورد که واقعا برایش مهم است (هر چند که ممکن است چیزهای بیشتری ثبت کند). و هر باری که یک خاطره را به یاد می آوریم، آن را بازسازی می کنیم. یعنی مجبوریم کل آن تصاویر ذهنی را در قالب کلمات بیاوریم و یک مجموعه واحد را بسازیم و اگر دقت کرده باشید هر بار که یک خاطره واحد را تعریف می کنیم، آن را به شکل متفاوتی بیان می کنیم و گاهی ناخواسته پیازداغش را زیاد می کنیم. خاطره اشتباه بسیار رایج است. مثلاً پیاژه، روانشناس سرشناس فقید، تا سالها بر این باور بود که در دوران کودکی مورد کودک ربایی قرار گرفته است. و آن اتفاق را با جزئیات فراوانی به یاد می آورد. اما بعدها با پرسش از اطرافیان متوجه شد که چنین اتفاقی نیافتاده است و فقط هر بار که تعریف کرده است، این خاطره نادرست را تثبت و تحکیم کرده و جزئیات جدیدی به آن افزوده است. الیزابت لفتوس که یکی از سرشناس ترین دانشمندان در زمینه روانشناسی شناختی است می گوید هر بار که اتفاقی در گذشته را به یاد آوردید، با ملاک های بیرونی آن را تأیید کنید. پروفسور کریس فرنج می گوید: حافظه مثل دوربین فیلم برداری اتفاقات را ثبت نمی کند. 

دکتر امیرعلی مازندرانی

روانشناس بالینی

درگیری های داخل زندان برای زندانیان و زندانبانان می تواند خطرناک باشد. به تازگی یک مطالعه نشان داده است که نشان دادن مستندهایی درباره طبیعت و حیات وحش باعث کاهش پرخاشگری در زندانیان می شود. در این مطالعه زندانیانی که یک سال فرصت دیدن مستند حیوانات را داشتند، 26 درصد پرخاشگری کم تری را نشان دادند. از طرفی 80 درصد از افرادی که این مستندها را دیدند، گزارش دادند که آرام تر هستند. هفتاد درصد از زندانیانی که این مستندها را دیدند بعدها گفتند که این مستندها را به یاد می آورند و در زمان هایی که استرس زیادی دارند، این یادآوری آرامشان می کند. در دنیای روانشناسی همواره از روش های تصویرسازی طبیعت برای ایجاد آرامش استفاده می شده است. به نظر من این نتایج نشان می دهد که صنعتی شدن جامعه که سبب شده از طبیعت دور شویم، ما را عصبی تر کرده است، چرا که ما خودمان موجوداتی طبیعی هستیم و به طبیعت تعلق داریم. نظر شما چیست؟

دکتر امیرعلی مازندرانی

روانشناس بالینی

ایرانی ها سالیانه صدها میلیون تومان خرج کتاب های تحول فردی و شرکت در کنفرانس های این چنینی می کنند که معمولا ادعا می کنند مردم می توانند خودشان را تغییر دهند و کلا تغییر کردن چیز خوبی است. البته ویژگی های ما واقعا می توانند تغییر کنند چه با رسش و پختگی و چه با توجه به ویژگی های محیطی و تصمیمات خودمان. اما تغییر کردن واقعا ما را خوشحال تر می کند؟ مجموعه ای از مطالعات در استرالیا به همین موضوع پرداختند. این مطالعات نشان دادن افزایش برونگرایی، توافق پذیری و وجدانی بودن با افزایش رضایت از زندگی در ارتباط است. اما نکته ای که در این جا می خواستم اشاره کنم این است که این مطالعات در نهایت به این نتیجه رسیدند که افزایش صفاتی که در خودمان رگه ها و ریشه هایشان را داریم با رضایت بیشتر از زندگی همراه است. یکی از اصول اساسی در افزایش رضایت از از زندگی و شادکامی پذیرش خودمان همانطوری است که هستیم. پس اگر می خواهید چیزی را در خودتان تغییر دهید، بهتر است آنی را انتخاب کنید که با صفات و بنیانهای شخصیتی تان همخوان باشد.

دکتر امیرعلی مازندرانی

روانشناس بالینی

نتایج یک مطالعه که در مجله رواشناسی سلامت در آمریکا منتشر شد نشان می دهد این ایده رایج که افراد باهوش تنبل هستند از جنبه هایی صحت دارد. به طور کلی مشخص شد که افراد کم هوش نسبت به افراد باهوش فعالیت فیزیکی بیشتری می کنند که این فعالیت فیزیکی بیشتر احتمالا به دلیل این است که آن ها از فکر کردن فرار می کنند یا زود خسته می شوند. این تفاوت در روزهای معمول هفته مشاهده شد اما در روزهای تعطیل تفاوتی میان دو گروه مشاهده نشد. برخی معتقدند این یافته ها تأیید می کنند که افرادی که فکر نمی کنند زودتر حوصله شان سر می رود و می خواهند این حالت خود را با فعالیت فیزیکی جبران کنند. 

دکتر امیرعلی مازندرانی

روانشناس بالینی

در طول تاریخ همواره در محیط های کاری مردان نقش های ریاست و مدیریت را به عهده داشتند. یک مطالعه جدید نشان داده است احتمالاً یکی از دلایل اصلی قدرت مردان در محیط کار، توانایی آن ها در کنار آمدن با افرادی است که با آن ها مشکل دارند. حتما تا به حال دیده اید که اگر میان خانم ها مشکلی پیش بیاید معمولاً این مشکل تا ابد ادامه می یابد و هیچ وقت قابل حل و فصل نیست. همانطور که این مطالعه نشان داده است، این کینه توزی و عدم توانایی مصالحه در زنان برای آن ها گران تمام شده است. در واقع مطالعات نشان داده است که مردان پس از یک تعارض یا جنگ با طرف مقابل، نسبت به زنان به احتمال بیشتری با حریفان سابق خود ارتباط برقرار می کنند. 

دکتر امیرعلی مازندرانی

روانشناس بالینی

گوشی های هوشمند و ابزارهای الکترونیکی نحوه ارتباط و تعامل ما با دنیا را تغییر داده اند. اما تا چه حد تکنولوژی بر مغز ما تأثیر می گذارد؟ وقتی سلول های مغزی ما به خصوص نورون ها با هم تعامل برقرار می کنند، امواج مغزی را تولید می کنند. انواع مختلف امواج مغزی وجود دارد که توسط دستگاه EEG سنجیده می شود. هر یک از امواج مغزی با یک حالت از هشیاری در ارتباط است (مثلاً بیداری کامل، استراحت، خواب سبک، یا خواب عمیق). به طور کلی امواج تتا که مربوط به خواب می شود در زمان پیامک دادن فعال می شود! این امواج در هیج یک از حالت های بیداری دیگر فعال نمی شود. به همین دلیل به این امواج تتای در حال بیداری امواج «تتای پیامک» گفته می شود. همچنین مشخص شده است که در حین استفاده از تکنولوژی بسیاری از پاسخ های حسی و حرکتی ما تغییر می کند. 

دکتر امیرعلی مازندرانی

روانشناس بالینی

اخیرا یک روانشناس گفته است مجرد بودن بهتر است! پروفسور دلا  دی پائولو در گفتگو با انجمن روانشناسی آمریکا گفت: مجرد بودن به افراد کمک می کند بهترین، معنادارترین و ناب ترین زندگی ممکن را داشته باشند. او یک تنه با خرد جمعی و عقل سلیم که می گوید ازدواج باعث خوشبختی و طول عمر می شود به مبارزه برخاسته است. او می گوید این نتیجه گیری را بر اساس بررسی بیش از 800 مطالعه در سی سال گذشته کرده است. او می گوید نتایج مطالعات کاملاً گویا است. مثلا مشخص شده که افراد مجرد خودمختاری بالاتری دارند و احتمال بیشتری دارد که احساس رشد و تحول فردی مداوم را داشته باشند. این نظرات مخصوصا با دیدگاه های غالب در جامعه ما در تناقض است. نظر شما چیست؟

دکتر امیرعلی مازندرانی

روانشناس بالینی

همیشه بین روانشناس ها تعارف هایی وجود دارد مبنی بر این که هوش مردها و زن ها برابر است. حتی معتبرترین آزمون های هوش مانند وکسلر، هوش مردان و زنان را یکسان در نظر می گیرند. بسیاری از دانشمندان هوش زنان و مردان را یکسان دانسته اند. اما واقعیاتی وجود دارد که نشان می دهد زنان و مردان از نظر هوش اصلا یکسان نیستند. برخی از دانشمندان هوش مردان را بالاتر دانسته اند. تفاوت این دو دیدگاه ناشی از تفاوت در روش شناسی آن ها و آزمون هایی است که مورد استفاده قرار گرفته است. اتفاقا اخیرا یک مطالعه نشان داده است که زنان باهوش تر از مردان است. یک مطالعه نشان داد که تغییرپذیری و تنوع در هوش مردان بیشتر از زنان است. به عبارت دیگر افراد بسیار کم هوش یا بسیار باهوش معمولا مرد هستند. با این حال، چیزی که مسلم است زنان در برخی از توانایی های ذهنی قوی ترند و مردان در برخی دیگر قوی تر هستند. نظر شما چیست؟

دکتر امیرعلی مازندرانی

روانشناس بالینی

شرکت گوگل سالها مشغول کار روی یک پروژه تحقیقاتی بود تا بفهمد رمز به دست آوردن یک تیم موفق چیست. این پروژه، به نام پروژه ارسطو شناخته شده است. پس از سالها پژوهش و مصاحبه با صدها نفر کارکنان، به نتایج جالبی دست یافت: به طور کلی تیم هایی موفق تر بودند که که به هیجان های یکدیگر احترام می گذاشتند و احساسات همدیگر را بهتر درک می کردند. همچنین دقت می کردند که همه افراد به شکلی برابر در فرایند تصمیم گیری سهیم باشند. 

دکتر امیرعلی مازندرانی

روانشناس بالینی

یک مطالعه جدید نشان داده است که آه کشیدن باعث کاهش اضطراب می شود. از قدیم روانشناسان ارتباط بین اضطراب و تنفس را کشف کرده بودند. اکنون مشخص شده است که تعدادی از ویژگی های تنفسی با اضطراب در ارتباط است. مثلا تنفس سریع و کم عمق نشانه اضطراب است. آه کشیدن هم که نوع خاصی از تنفس است باعث کاهش اضطراب می شود. آه کشیدن به نوعی تعادل جسمی و روانشناختی را به فرد مضطرب بر می گرداند. 

دکتر امیرعلی مازندرانی

روانشناس بالینی